Kram- en spijkerapparatuur zijn in de bouw veel gebruikte middelen voor het monteren van houten delen. Kram- en spijkerapparatuur werkt op lucht druk, elektriciteit of met behulp van gaspatronen.
Overduidelijk is het grootste risico, het onbedoeld bedienen van de machine. Hierbij kan de bediener of omstander worden geraakt door afgeschoten spijkers of krammen.
Wetgeving en normen
- Spijker- en kram apparatuur valt onder de werkingssfeer van het warenwetbesluit machines en moet daarom zijn voorzien van een CE-markering en een EG verklaring van overeenstemming.
- Als spijkers of krammen worden gebruikt die langer zijn dan 25 mm of zwaarder dan 0,3 g dan is het een verplichting dat het apparaat aan de uitdrijfopening beschikt over een veiligheidsvoeler. De machine mag functioneren als deze voeler tenminste 5mm is ingedrukt. De minimale indrukkracht is afhankelijk gesteld van het gewicht van het apparaat. Raadpleeg hiervoor de handleiding van de machine.
- Het met de hand lichten of vastzetten van de veiligheidsvoeler mag niet mogelijk zijn.
- Om ongewild afgaan te voorkomen moet de bedieningshendel verdekt zijn geplaatst, oftwel het inschakelen moet een bewuste handeling zijn.
- Als de veiligheidsvoeler en de bedieningshendel door een uitwendige mechanische verbinding zijn gekoppeld, moet deze verbinding zijn gekoppeld, moet deze verbinding zijn beveiligd met een beschermkap.
- Als er spijkers met een lengte van meer dan 130 mm worden gebruikt dan is het een verplichting dat de bedieningshendel in zijn uitgangspositie terugkeert. Pas hierna mag de volgende werkslag worden gemaakt.
Op het apparaat moeten de volgende opschriften duidelijk leesbaar zijn aangegeven:
- De naam van de fabrikant of de importeur;
- Het serie- of typenummer;
- Het jaar van fabricage;
- De maximale afmetingen van spijkers en krammen;
- De maximale luchtduk.
Bij het apparaat dient een gebruikershandleiding in de Nederlandse taal beschikbaar te zijn. Hierin zijn de bepalingen opgenomen over het veilig gebruik van de machine.
Arbo regelgeving
Spijker- en kram apparatuur zonder de genoemde veiligheidsvoeler is volgens de product regelgeving voldoende veilig, maar blijkt in de praktijk gevoelig te zijn voor ongewild bedienen (Arbo besluit artikel 7.13 en 7.14). Kies daarom ook bij kleine spijkers voor machines die zijn uitgerust met een veiligheidsvoeler.
Praktische invulling van het gebruik
- Gebruikers van spijker- en kramapparatuur dienen vooraf te worden voorgelicht en geïnstrueerd over het veilig gebruik ervan.
- Het magazijn mag alleen worden gevuld als het apparaat is afgekoppeld van de voeding (elektriciteit, lucht).
- Bij blokkering of andere storing en dient het apparaat te worden afgekoppeld van de voeding (elektriciteit, lucht). Als het apparaat niet in gebruik is ook tijdelijk moet het zijn afgekoppeld. Alleen het dichtdraaien van de afsluiter van de luchttoevoer is niet voldoende.
- Bij aankoppelen moet het apparaat met de uitdrijf opening naar onder worden gericht.
- Het dragen van gehoorbescherming is verplicht.
Keuring en onderhoud
Spijker- en kramapparatuur zijn te zien als arbeidsmiddelen en dienen jaarlijks te worden gekeurd door een deskundige keurmeester.
Normen en wetgeving
- Arbobesluit hoofdstuk 7
- Warenwetbesluit machines
- NEN-EN-ISO 11148-13:2018 Handgereedschap met niet-elektrische aandrijving. Veiligheidseisen. Deel 13 Nietmachines
- NEN-EN-IEC 60745-2-16:2010 Handgereedschap met elektrische aandrijving – Deel 2-16 Speciale eisen voor niet-pistolen