Bij Ingenium krijgen wij de laatste tijd veel vragen over de norm NEN 9140.
De NEN 9140 is de algemeen erkende norm voor het veilig werken aan elektrische en hybride voertuigen.
De NEN 9140 geeft specifieke eisen voor: het veilig werken aan elektrisch aangedreven voertuigen (e-voertuigen) door het wegnemen van elektrische gevaren.
Daarnaast geeft de NEN 9140 richtlijnen voor de veilige opslag van (vermoedelijk) beschadigde e-voertuigen en elektrisch gevaarlijke onderdelen van e-voertuigen.
Naast de gevaren die ook aanwezig zijn bij niet-elektrisch aangedreven voertuigen (niet-e-voertuigen) kennen e-voertuigen enkele specifieke gevaren voortkomend uit:
- De grote hoeveelheid opgeslagen elektrische energie (in de batterijpakketten);
- De aanwezige hogere (aanrakingsgevaarlijke) elektrische spanningen;
- Mogelijk onverwacht voertuiggedrag (spontane bewegingen).
Doel van de NEN 9140
De NEN 9140 heeft tot doel risico’s bij het werken aan e-voertuigen weg te nemen. Het gaat hierbij om risico’s dievoortkomen uit gevaren die anders zijn dan/aanvullend zijn aan gevaren bij het werken aan motorvoertuigen meteen verbrandingsmotor.
De NEN 9140 heeft geen betrekking op risico’s die ook verbonden zijn aan werken aan niet-e-voertuigen. Aansluiten (via een dataconnector) en gebruik van diagnostische uitleesapparatuur wordtbeschouwd als werk zonder elektrische gevaren.
De NEN 9140 geeft invulling aan de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). De Arbowet is leidend. De norm NEN3140 wordt algemeen gebruikt om te voldoen aan artikel 3.4 en 3.5 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Daarinstaat onder andere dat de werkgever het volgende moet borgen:
- Werknemers moeten de betrokken e-voertuigen veilig kunnen gebruiken en bedienen;
- De werkzaamheden aan deze e-voertuigen moeten veilig worden uitgevoerd.
NEN 9140 is een afgeleide van NEN 3140. Deze norm is bedoeld om specifiek invulling te geven aan hetvoorkomen van elektrotechnische gevaren bij het werken aan e-voertuigen.
Koppeling van de NEN 9140 aan de Arbowetgeving
Omdat wet- en regelgeving voor interpretatie vatbaar is beschikte de Arbeidsinspectie over zogenaamde Arbobeleidsregels waarin de detailregels voor het veilig werken aan elektriciteit stonden vermeld. Deze beleidsregels zijn inmiddels vervallen. Bij het ingaan van de wijzigingen van de Arbowet in 2007 is vastgelegd dat werkgevers en werknemers (sociale partners) samen per branche Arbocatalogi dienden op te stellen op welke wijze invulling wordt gegeven aan de Arbowet. Per 1 januari 2011 zijn de meeste Arbocatalogi door de Arbeidsinspectie goedgekeurd en van toepassing.
Voor werknemers in de mobiliteitsbranche waar garagebedrijven onder vallen is de Arbocatalogus Arbomobiel van toepassing. Deze is te raadplegen op:
In het hoofdstuk over elektrische voertuigen staat het volgende vermeld:
Deze branchenorm Veilig werken aan e-voertuigen is gebaseerd op NEN 9140:2019 Veilig werken aan e-voertuigen die algemeen aanvaard is door de mobiliteitsbranche.
Aanwijzingen volgens de NEN 9140
De NEN 9140 stelt dat alle medewerkers welke elektrische risico’s lopen schriftelijk worden aangewezen. Deze aanwijzingsplicht geldt ook voor ingeleende of ingehuurde medewerkers welke onder leiding van de organisatie werken (uitzendkrachten, stagiairs, etc.). De volgende niveaus van aanwijzingen worden onderscheiden:
- De ev-voldoende onderrichte persoon (ev-VOP).
- De ev-vakbekwame persoon (ev-VP);
- De ev-werkverantwoordelijke (ev-WV).
Voor elk niveau gelden er specifieke werkzaamheden welke door de werknemers mogen worden verricht.
Branches
De NEN 9140 is niet alleen van toepassing op medewerkers van garagebedrijven van elektrische personenauto’s. Ook binnen branches als de landbouwmechanisatie sector worden steeds meer elektrische voertuigen ingezet.
Cursus ev-VOP NEN 9140, ev-VP NEN 3140, ev-WV NEN 9140
Momenteel werken wij aan een cursus Voldoende Onderricht Persoon NEN 9140, een cursus Vakbekwaam Persoon NEN 9140 en een cursus Werkverantwoordelijke NEN 3140. Zowel in een reguliere variant als in een e-learning variant. Wij houden u via onze nieuwsbrief op de hoogte.