Overzicht Europese normen Machineveiligheid

Overzicht Europese normen

De Europese Commissie publiceert met enige regelmaat een nieuwe geconsolideerde lijst van geharmoniseerde Europese normen in het kader van de Richtlijn 2006/42/EG betreffende machines.

De normen zijn in Nederland te koop via het Nederlandse Normalisatie Instituut: www.nen.nl.

Geharmoniseerde normen worden door de Europese normalisatie-instellingen vastgesteld in het Engels (CEN en Cenelec publiceren ook in het Frans en Duits). Vervolgens vertalen de nationale normalisatie-instellingen de titels van de geharmoniseerde normen in alle andere officiële talen van de Europese Unie.

CEN normen: Type A-, type B- of type C-normen

In de geconsolideerde lijst worden de door CEN ontwikkelde normen ingedeeld in type A-, type B- of type C-normen.

In dit overzicht is een selectie van normen en uitleg opgenomen ten behoeve van de uitvoering van Richtlijn 2006/42/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 betreffende machines (Machinerichtlijn).

Type A-normen

In type A-normen worden basisbegrippen, terminologie en ontwerpbeginselen omschreven die van toepassing zijn op alle categorieën machines. Deze normen gaan vooral over de basisveiligheid en risico inventarisatie en -evaluatie.

Toepassing van alleen deze normen, hoewel ze een essentieel kader voor de correcte toepassing van de machinerichtlijn vormen, is niet voldoende om voor overeenstemming met de relevante essentiële gezondheids- en veiligheidseisen van de richtlijn te zorgen en zorgt daarom niet voor een volledig vermoeden van overeenstemming. Hierbij de belangrijkste norm voor machineveiligheid:

EN ISO 12100:2010
Veiligheid van machines — Algemene ontwerpbeginselen — Risicobeoordeling en risicoreductie (ISO 12100:2010)

Type B-normen

Type B-normen hebben betrekking op specifieke aspecten of onderdelen van de veiligheid van machines of op specifieke soorten veiligheidsmaatregelen die kunnen worden toegepast op een breed scala aan categorieën machines. Toepassing van de specificaties van type B-normen verleent een vermoeden van overeenstemming met de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen van de machinerichtlijn waarop ze betrekking hebben wanneer een type C-norm of de risicobeoordeling van de fabrikant aantoont dat een door de type B-norm beschreven technische oplossing voor de desbetreffende categorie machines of het desbetreffende model toereikend is. Toepassing van type B-normen die specificaties geven voor veiligheidscomponenten die onafhankelijk in de handel worden gebracht, verleent een vermoeden van overeenstemming voor de desbetreffende veiligheidscomponenten en voor de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen waarop de normen betrekking hebben. Hierbij een overzicht van de belangrijkste type B normen:

EN 349:1993+A1:2008 Veiligheid van machines – Minimumafstanden ter voorkoming van het bekneld raken van menselijke lichaamsdelen
EN 547-1:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Menselijke lichaamsafmetingen – Deel 1: Principes voor de bepaling van de vereiste afmetingen van toegangsopeningen in machines voor het gehele lichaam
EN 547-2:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Menselijke lichaamsafmetingen – Deel 2: Principes voor de bepaling van de vereiste afmetingen van toegangsopeningen
EN 547-3:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Menselijke lichaamsafmetingen – Deel 3: Antropometrische gegevens
EN 574:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Tweehandenbediening – Functionele aspecten – Grondslagen voor het ontwerp
EN 614-1:2006+A1:2009 Veiligheid van machines – Ergonomische ontwerpprincipes – Deel 1: Terminologie en algemene principes
EN 614-2:2000+A1:2008 Veiligheid van machines – Ergonomische ontwerpprincipes – Deel 2: Interactie tussen het ontwerp van machines en werktaken
EN 626-1:1994+A1:2008 Veiligheid van machines – Verlaging van de gezondheidsrisico’s ten gevolge van gevaarlijke stoffen, afkomstig van machines – Deel 1: Grondbeginselen en specificaties voor fabrikanten van machines
EN 626-2:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Verlaging van de gezondheidsrisico’s ten gevolge van gevaarlijke stoffen, afkomstig van machines – Deel 2: Methodiek voor het opstellen van verificatieprocedures
EN 842:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Visuele gevaarsignalen – Algemene eisen, ontwerpprincipes en beproevingsmethoden
EN 894-1:1997+A1:2008 Veiligheid van machines – Ergonomische eisen voor het ontwerpen van informatie- en bedieningsmiddelen – Deel 1: Algemene beginselen voor de interactie tussen de mens en informatie- en bedieningsmiddelen
EN 894-2:1997+A1:2008 Veiligheid van machines – Ergonomische eisen voor het ontwerpen van informatie- en bedieningsmiddelen – Deel 2: Informatiemiddelen
EN 894-3:2000+A1:2008 Veiligheid van machines – Ergonomische eisen voor het ontwerpen van informatie- en bedieningsmiddelen – Deel 3: Bedieningsmiddelen
EN 894-4:2010 Veiligheid van machines – Ergonomische eisen voor het ontwerpen van informatie- en bedieningsmiddelen – Deel 4: Locatie en indeling van informatie- en bedieningsmiddelen
EN 953:1997+A1:2009 Veiligheid van machines – Afschermingen – Algemene eisen voor het ontwerp en de constructie van vaste en beweegbare afschermingen
EN 981:1996+A1:2008 Veiligheid van machines – Systeem van akoestische en optische gevaarsignalen en informatieve signalen
EN 1005-1:2001+A1:2008 Veiligheid van machines — Menselijke fysieke belasting — Deel 1: Termen en definities
EN 1005-2:2003+A1:2008 Veiligheid van machines — Menselijke fysieke belasting — Deel 2: Handmatig hanteren van machines en machine-onderdelen
EN 1005-3:2002+A1:2008 Veiligheid van machines — Menselijke fysieke belasting — Deel 3: Aanbevolen maximale krachten bij machinewerkzaamheden
EN 1005-4:2005+A1:2008 Veiligheid van machines — Menselijke fysieke belasting — Deel 4: Evaluatie van werkhoudingen en bewegingen bij machinewerkzaamheden
EN 1032:2003+A1:2008 Mechanische trillingen — Beproeving van mobiele machines om de trillingsemissiewaarde te bepalen
EN 1037:1995+A1:2008 Veiligheid van machines — Voorkoming van onbedoeld starten
EN 1093-1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 1: Keuze van de meetmethoden
EN 1093-2:2006+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 2: Sporenmethode voor het beoordelen van de emissiewaarde van een bepaalde vervuilende stof
EN 1093-3:2006+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 3: Emissiewaarde van een opgegeven vervuilende stof — Proefstandmethode met gebruik van de werkelijke vervuilende stof
EN 1093-4:1996+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 4: Vangvermogen van een uitlaatsysteem — Sporenmethode
EN 1093-6:1998+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 6: Massascheidingsrendement, vrije uitlaat
EN 1093-7:1998+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 7: Massascheidingsrendement, geleide uitlaat
EN 1093-8:1998+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 8: Parameter voor de concentratie aan vervuilende stof, proefstandmethode
EN 1093-9:1998+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 9: Parameter voor de concentratie aan vervuilende stof, proefruimtemethode
EN 1093-11:2001+A1:2008 Veiligheid van machines — Evaluatie van de emissie van gevaarlijke stoffen in de lucht — Deel 11: Decontaminatie-index
EN 1127-2:2014 Ontploffingsgevaarlijke atmosferen — Voorkoming van en bescherming tegen ontploffingen — Deel 2: Grondbeginselen en methodologie voor mijnbouw
EN 1539:2009 Droogtoestellen en ovens, waarin brandbare stoffen worden vrijgegeven — Veiligheidseisen
EN 1807-1:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Lintzagen — Deel 1: Tafelzagen en lintzagen
EN 1807-2:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Lintzagen — Deel 2: Zaagmachines voor boomstammen
EN 1837:1999+A1:2009 Veiligheid van machines – Integrale verlichting van machines
EN 1870-3:2001+A1:2009 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 3: Afkortzagen en gecombineerde afkortzagen en tafelcirkelzagen
EN 1870-4:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 4: Machines met een trekzaag met meerdere bladen en handmatige toe- en afvoer van materiaal
EN 1870-5:2002+A2:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 5: Gecombineerde cirkelzaagtafels/van onderen werkende afkortzaag en meerbladscirkelzagen voor langszagen
EN 1870-6:2002+A1:2009 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 6: Cirkelzaagmachines voor brandhout en gecombineerde cirkelzaagmachines voor brandhout/tafelcirkelzagen, met handmatig laden en/of lossen
EN 1870-7:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 7: Enkelbladige zaag met geïntegreerde aanvoertafel voor boomstammen en met handmatige aan- en afvoer
EN 1870-8:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 8: Enkelbladige schulpzagen met aangedreven zaageenheid en handmatige voeding en afname van het werkstuk
EN 1870-9:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 9: Cirkelzaagmachines met twee bladen voor afkortzagen met geïntegreerde voeding en met handmatige aanvoer en/of verwijdering van werkstukken
EN 1870-10:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 10: Automatische enkelbladige en semi-automatische afkortzaagmachines met een zaagblad
EN 1870-11:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 11: half-automatische en automatische horizontale afkortzagen met een zaageenheid (zagen met radiale arm)
EN 1870-12:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 12: Afkortzaagmachines met pendelend zaagblad
EN 1870-13:2007+A2:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 13: Horizontale plaatzaagmachines
EN 1870-14:2007+A2:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 14: Verticale plaatzaagmachines
EN 1870-15:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 15: Zaagmachines met meerdere zaagbladen voor afkortzagen met geïntegreerde aanvoerinrichting en handmatige aan- en afvoer van werkstukken
EN 1870-16:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 16: Dubbel verstekzaagmachine voor het zagen in V-vorm
EN 1870-17:2012 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 17: Handmatig bediende horizontale afkortzaagmachines met enkelvoudige zaageenheid (handbediende zagen met radiale arm)
EN 1870-18:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 18: Afkortcirkelzagen
EN 1870-19:2013 Veiligheid van houtbewerkingsmachines — Cirkelzagen — Deel 19: Circelzaag machines (met en zonder schuiftafel) en bouwplaatszagen
EN ISO 11161:2007 Veiligheid van machines — Geintegreerde productiesystemen — Algemene eisen (ISO 11161:2007)
EN ISO 11161:2007/A1:2010
EN 12198-1:2000+A1:2008 Veiligheid van machines — Beoordeling en vermindering van het gevaarveroorzaakt door straling uitgezonden door machines — Deel 1: Algemene beginselen
EN 12198-2:2002+A1:2008 Veiligheid van machines — Beoordeling en vermindering van de risico’s veroorzaakt door straling uitgezonden door machines — Deel 2: Meetprocedure voor de stralingsemissie
EN 12198-3:2002+A1:2008 Veiligheid van machines — Beoordeling en vermindering van het gevaar veroorzaakt door straling uitgezonden door machines — Deel 3: Vermindering van straling door verzwakking of afscherming
EN 12786:2013 Veiligheid van machines — Regels voor het opstellen van hoofdstukken over trillingen in veiligheidsnormen
EN 13478:2001+A1:2008 Veiligheid van machines — Brandpreventie en -beveiliging
EN ISO 13849-1:2008 Veiligheid van machines – Onderdelen van besturingssystemen met een veiligheidsfunctie – Deel 1: Algemene regels voor ontwerp (ISO 13849-1:2006)
EN ISO 13849-1:2008/AC:2009
EN ISO 13849-2:2008 Veiligheid van machines – Onderdelen van besturingssystemen met een veiligheidsfunctie – Deel 2: Validatie (ISO 13849-2:2003)
EN ISO 13850:2008 Veiligheid van machines; Noodstop; Ontwerpbeginselen (ISO 13850:2006)
EN ISO 13855:2010 Veiligheid van machines – Positionering van beveiligingsinrichtingen in verband met de naderingssnelheden van delen van het menselijk lichaam (ISO 13855:2010)
EN ISO 13856-1:2013 Machineveiligheid — Drukgevoelige beschermingsmiddelen — Deel 1: Algemene principes voor ontwerp en beproeven van drukgevoelige matten en vloeren (ISO 13856-1:2013)
EN ISO 13856-2:2013 Machineveiligheid — Drukgevoelige beschermingsmiddelen — Deel 2: Algemene principes voor het ontwerp en beproeving van drukgevoelige lijsten en drukgevoelige beugels (ISO 13856-2:2013)
EN ISO 13856-3:2013 Veiligheid van machines — Drukgevoelige beschermingsinrichtingen— Deel 3: Algemene principes voor het ontwerp en beproeving van drukgevoelige lijsten, platen, draden en dergelijke inrichtingen (ISO 13856-3:2013)
EN ISO 13857:2008 Veiligheid van machines – Veiligheidsafstandenter voorkoming van het bereiken van gevaarlijke zones door bovenstaande en onder staande ledematen (ISO 13857:2008)
EN ISO 14119:2013 Veiligheid van machines — Blokkeerinrichtingen gekoppeld aan afschermingen — Grondbeginselen voor het ontwerp en de keuze (ISO 14119:2013)
Deze norm vervangt de EN 1088:1995+A2:2008 Veiligheid van machines – Blokkeerinrichtingen gekoppeld aan afschermingen – Grondbeginselen voor het ontwerp en de keuze. Per 30-04-2015 vervalt het vermoeden van overeenstemming van deze norm.
EN ISO 14122-1:2001 Veiligheid van machines — Vaste toegangsmiddelen tot machines en industriële installaties — Deel 1: Keuze van een vast toegangsmiddel tussen twee niveaus (ISO 14122-1:2001)
EN ISO 14122-1:2001/A1:2010
EN ISO 14122-2:2001 Veiligheid van machines — Vaste toegangsmiddelen tot machines en industriële installaties — Deel 2: Werkbordessen en looppaden (ISO 14122-2:2001)
EN ISO 14122-2:2001/A1:2010
EN ISO 14122-3:2001 Veiligheid van machines; Permanente toegangsmiddelentot machines; Deel 3: Trappen, trapladders en leuningen (ISO 14122-3:2001)
EN ISO 14122-3:2001/A1:2010
EN ISO 14122-4:2004 Veiligheid van machines — Permanente toegangsmiddelen tot machines — Deel 4: Vaste ladders (ISO 14122-4:2004)
EN ISO 14122-4:2004/A1:2010
EN ISO 14159:2008
Machineveiligheid — Hygiëne-eisen voor het ontwerpen van machines (ISO 14159:2002)
EN ISO 14738:2008 Veiligheid van machines — Antropometrische eisen voor het ontwerp van werkplekken bij machines.

Type C-normen

Type C-normen geven specificaties voor een gegeven categorie machines, bijvoorbeeld kolomboormachines. De verschillende typen machines die tot de categorie machines behoren die door een type C-norm worden bestreken, hebben een vergelijkbaar bedoeld gebruik en brengen vergelijkbare gevaren met zich mee. Type C-normen kunnen verwijzen naar type A- of type B-normen, waarbij wordt aangegeven welke specificaties van de type A-of type B-norm op de desbetreffende categorie machines van toepassing zijn.

Wanneer voor een gegeven aspect van de machineveiligheid een type C-norm afwijkt van de specificaties van een type A- of type B-norm, prevaleert de type C-norm boven de specificaties van de type A- of type B-norm.

Toepassing van de specificaties van een type C-norm op basis van de risicobeoordeling van de fabrikant verleent een vermoeden van overeenstemming met de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen van de machinerichtlijn waarop de norm betrekking heeft.

Bepaalde type C-normen zijn georganiseerd in een reeks delen, waarbij in deel 1 van de norm algemene specificaties worden gegeven, die van toepassing zijn op een familie van machines, en in andere delen van de norm specificaties voor specifieke categorieën machines worden gegeven ter aanvulling of wijziging van de algemene specificaties van deel 1. Voor type C- normen die op deze manier zijn georganiseerd, wordt het vermoeden van overeenstemming met de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen van de machinerichtlijn verleend door toepassing van het algemene deel 1 van de norm, samen met het relevante specifieke deel van de norm. Hierbij een overzicht van belangrijke type C normen:

EN 289:2014 Machines voor kunststoffen en rubber — Persen — Veiligheidseisen
EN 60204-1:2006 Veiligheid van machines – Elektrische uitrusting van machines – Deel 1: Algemene eisen IEC 60204-1:2005 (Gewijzigd)
EN 60204-1:2006/A1:2009 IEC 60204-1:2005/A1:2008
EN 60204-1:2006/AC:2010
EN 61310-1:2008 Veiligheid van machines – Signalering, markeringen en bediening – Deel 1: Eisen aan zichtbare, hoorbare en voelbare signalen IEC 61310-1:2007
EN 61310-2:2008 Veiligheid van machines – Signalering, markeringen en bediening – Deel 2: Eisen aan markeringen IEC 61310-2:2007
EN 61310-3:2008 Veiligheid van machines – Signalering, markeringen en bediening – Deel 3: Eisen aan de positie en de bediening van bedieningselementen IEC 61310-3:2007
EN 61496-1:2013 Machineveiligheid – Aanrakingsvrije elektrische beveiligingsinrichtingen – Deel 1: Algemene eisen en beproevingen IEC 61496-1:2004 (Gewijzigd)
EN 61496-1:2004 Machineveiligheid – Aanrakingsvrije elektrische beveiligingsinrichtingen – Deel 1: Algemene eisen en beproevingen IEC 61496-1:2004 (Gewijzigd)
EN 61496-1:2004/A1:2008
IEC 61496-1:2004/A1:2007
EN 61496-1:2013
IEC 61496-1:2012
EN 62061:2005 Veiligheid van machines – Functionele veiligheid van elektrische, elektronische en programmeerbare systemen met een veiligheidsfunctie IEC 62061:2005
EN 62061:2005/A1:2013
IEC 62061:2005/A1:2012

Cenelec normen

De door Cenelec ontwikkelde normen worden in deze lijst niet als type A-, type B- of type C-normen ingedeeld.

Overzicht Europese normen Machineveiligheid